Zag je de laatste tijd ook meer en meer QR codes opduiken in je dagelijkse leven en in het straatbeeld? We gebruiken QR codes lang niet enkel meer om links naar informatie aan te bieden, maar ook voor allerlei eenvoudige en laagdrempelige toepassingen: elkaar betalen, een formulier invullen, een order doorgeven, ... In de huidige "no touch economy" beleeft de QR code zelfs een ware revival. Omdat je er je eigen mobiel apparaat voor bovenhaalt, fungeert het als contactloos alternatief voor publieke "touch" interfaces, papieren logboeken, ... Daar zijn we in Stad Gent mee aan de slag gegaan. In deze blogpost lees je hoe in onze stad een nieuw innovatief project tot stand kwam, vanuit het idee om meer te doen met QR codes, en vanuit enkele ervaren tekortkomingen van de klassieke QR code mogelijkheden.
Kunnen we ook als stad die stap verder zetten met veelzijdige QR codes? Dat is de centrale vraag waarrond we in dit project werken.
Wat als we:
Publieke dienstverleningsprocessen sterk kunnen digitaliseren en efficiënter maken?
Taken kunnen vereenvoudigen en toch meer data verzamelen om datagedreven te werken?
Handige tools kunnen aanbieden, precies op locatie en tijdstip dat die tools nuttig zijn?
Prototype matchen met uitdagingen
Het team achter het SCORE project, waaronder een aantal medewerkers van Digipolis en wijzelf bij Foresight by Digipolis, ontwikkelde vanuit deze startvragen eerst een flexibel prototype, en ging dit demonstreren aan verschillende stadsdiensten. De eerste iteratie van de QR Code Toolkit kon worden uitgetest. Al doende en bij wijze van proef werden de eerste QR codes op enkele digitaliseringsuitdagingen losgelaten, bij meerdere geïnteresseerde stadsdiensten.
Afbeelding: Gentse stadsdiensten kunnen dankzij het project snel multifunctionele QR codes als deze inzetten. De QR codes hebben tal van voordelen. De werking van elke unieke QR code kan bijvoorbeeld nadien ook nog volledig aangepast worden. Onze volgende stap in dit project is dergelijke herkenbare QR codes (qr.stad.gent) verder koppelen aan de bestaande stadsdata en -systemen.
Betere onderhoudsdienstverlening
Bij de Gentse Dienst Wegen, Bruggen & Waterlopen (DWBW) groeide het initiatief al verder tot een eerste grote specifieke toepassing voor QR codes. Daar blijken ze een ideale hulp voor het vlot en mobiel invoeren van gegevens, over gebruik van materialen en materieel in de onderhoudsdienst, maar ook over inzet van de medewerkers en over de precieze locatie van elk stuk mobiele signalisatie.
Bruno Daelemans, Inge Verdonck en Peter Bogaert zijn enkele medewerkers van DWBW die reeds aan dit project meewerkten. Ze vertellen er meer over:
“De QR code is een eenvoudige poort naar de gegevens achter onze assets en waar en hoe ze toegepast worden.”
“Het gebruik van QR codes zal een hoop papier en tijd besparen. We zullen op digitale wijze en toch eenvoudig gegevens kunnen verzamelen over de gebruikte materialen. We zullen oa. ook makkelijker onze ‘weesschragen’ terugvinden.”
“Dankzij kwaliteitsvol verzamelde gegevens kunnen we beter de data gebruiken om het beleid en de operationele werking te ondersteunen.”
Veelzijdigheid ingebouwd
Net als alle andere lopende digitaliseringsprojecten bij Stad Gent, levert dit initiatief heel wat praktijkervaring op over hoe de verschillende stakeholders in de Stad Gent innovatief en agile te werk kunnen gaan. Het project trekt om een aantal redenen de aandacht.
Voordat er specifieke projectonderzoeken zijn opgestart, hebben we mogelijke toepassingen van 1 bepaalde technologie bij verschillende stadsdiensten besproken, onderzocht en uitgetest. Een opvallende diversiteit aan teams en profielen werkten hieraan mee vanaf de start. Gaandeweg breidde het project team uit met de juiste specialisten. Deze manier van werken geeft een goed beeld wat zo'n herbruikbare tool in stadscontext precies moet kunnen. Justine Ottevaere, Dienst Data & Informatie, licht toe: “Het geeft veel voldoening om te zien dat principes rond open source en herbruikbaarheid die Europees worden ontwikkeld en uitgedragen, nu ook vertaald zijn in Gent. We zijn tevreden om te zien dat herbruikbare tools een permanente plaats kunnen krijgen in de organisatie. Tools maken die breed inzetbaar zijn en verschillende diensten kunnen helpen bij hun specifieke taken, dat is uiteindelijk wat we als stad uit zo’n Europees project willen halen.”
In de beginfase was er niet alleen het basisidee maar ook een technologisch prototype om mogelijke use cases direct uit te testen. Het continu verwerken van feedback en ideeën van de geïnteresseerden tijdens dergelijke tests leidt spontaan tot relevante specifieke projectvoorstellen. Tim Van Achte, Foresight by Digipolis, legt uit: “QR codes zijn dankbaar gebleken, ze lenen zich goed tot brede, multi-inzetbare toepassingen als deze. Het maakt me nieuwsgierig welke andere technologieën we in de toekomst nog via dergelijke innovatietrajecten, grondig onderzoek en handige prototypes kunnen loslaten op de grote uitdagingen van de stad.”
Het projectteam en de projectpartners uit heel Europa hechten veel waarde aan generieke en gemakkelijk herbruikbare oplossingen. Vanaf de start van SCORE hielden ze hier rekening mee. Het samenwerken met andere steden rond gemeenschappelijke uitdagingen levert niet alleen nieuwe tools en bouwblokken op in het arsenaal, maar ook nieuwe benaderingen over hoe je best aan de slag gaat met prangende, brede digitaliseringsideeën. Jef Willems, Foresight by Digipolis: “Het is een zeer eenvoudige applicatie, waar toch veel mogelijkheden door ontstaan. Je kan QR codes genereren en die laten doorverwijzen naar een of meerdere bestemmingen (links) of naar bestaande applicaties. We vermijden om functionaliteit heel specifiek op maat van een bepaald bestaand systeem te ontwikkelen. Zo wordt de software echt generiek. En dit zorgt ervoor dat ook andere steden zeer gemakkelijk deze toolkit kunnen gebruiken.” Koen Mestdag, Service Factory Digipolis, vult aan: “De missie van de Service Factory is functionaliteit open te stellen voor hergebruik. Dat doen we via het inzetten van microservice technologie. De QR-code service is een mooi voorbeeld waarbij we bestaande open source tools gebruiken om tot een herbruikbare en snel inplugbare toepassing te komen.”
Eerste resultaten met oa. Toerisme en Interne Preventie
Veelzijdigheid inbouwen doen we vooral door actief aan de slag te gaan met een aantal geïnteresseerde diensten. Hun noden verschillen, en dat vormt een goede test voor de herbruikbaarheid van de gebouwde oplossing.
Ook andere stadsdiensten gingen al aan de slag met deze toolkit. Twee collega's aan het woord: Charlotte Desmet bij de Dienst Toerisme en Bram Delfosse bij de Interne Preventiedienst.
“We zochten een manier om op continue wijze bezoekers aan onze stad te bevragen. QR codes en een online vragenlijst aanbieden op verschillende plekken in de stad biedt een uitstekende oplossing: niet tijdrovend en niet duur. Maar dan zijn die QR codes liefst wel dynamisch, zodat je op elk moment nog aanpassingen kan doen, ook nadat de QR codes in circulatie zijn. Dankzij de samenwerking met het QR Code Toolkit team kunnen we dit eindelijk uitrollen.”
“Voor een proefproject was ik op zoek naar niet-statische QR-codes. Met eenvoudige QR code oplossingen strandde ik al snel op de beperkingen van statische, klassieke QR codes. Morgen kan alles er anders uitzien en daar wil je op kunnen anticiperen. Hiermee maken we een mooie eerste stap.”
Meer lezen?
De QR Code Toolkit maakt deel uit van het gesubsidieerd EU project SCORE (Smart Cities + Open data RE-use).
SCORE is a project co-funded by the North Sea Region Programme 2014-2020.
